كلاوس آمان, مدير باغ گياهشناسي دانشگاه برن, و رئيس بخش تكامل فدراسيون زيست فناوري اروپا تارنماي شخصيوي ميگويد: "من يك گزارش 60 صفحه اي در پاسخ به اين سوال تهيه كرده ام كه در آن بيش از هزار منبع ذكر شده, كه حتي يك مورد زيانبار هم در بين آنها به چشم نميخورد. البته اين يك نتيجه گيري كلي نيست."
از ديد "آمان", يكي از مشكلاتي كه دانشمندان در پاسخ به اين سوال با آن مواجهند, نحوه تعيين اين اثرات زيانبار است. او خاطرنشان ميكند كه اكولوژيست ها با روش مطالعه در سصح مزرعه آشنا نيستند, در حالي كه روشهاي پژوهش در مزرعه و در محيط زيست تفاوتهاي زيادي دارند.
او توضيح ميدهد: "يكي از مشكلات اساسي اكولوژيست ها اين است كه آنها در محيطهاي طبيعي كار كرده اند, و وقتي وارد مزرعه ميشوند قواعد حاكم بر سيستم مزرعه را نميشناسند. البته اين كاستي روند رو به بهبود دارد: دانش ما در اين زمينه نسبت به 20 سال گذشته بسيار افزايش يافته است. در حال حاضر دهها پژوهش در اين زمينه انجام شده كه همگي بر اساسي منطقي بنا شده اند. پژوهشهاي ابتدايي در مزارع ايالات متحده بسيار نامنظم بوده است, و آنها خوش اقبال بوده اند كه تنها جنبه هاي مثبت كار را ديده اند. ما هنوز يك مطالعه بلند مدت منطقي در اين زمينه نداشته ايم."
با اينهمه, پژوهشهايي در حال انجام است كه تاثيرات احتمالي گياهان تراريخته را بر خويشاوندان وحشي آنها بررسي ميكند. "آمان" تاكيد دارد كه هم اكنون اطلاعات مهمي در دسترس است. وي درباره اين باور عمومي كه اگر ژني دستكاري شده وارد طبيعت شد گسترش مي يابد, چنين توضيح ميدهد: ژنهايي كه به طور مصنوعي به ريخته ارثي گياه افزوده ميشوند (نظير مقاومت به علفكش) با وجود ويژگيهاي مثبت آنها, باعث تنشهايي در سوخت و ساز گياه نيز ميشوند, و بهمين علت در روند طبيعي تكامل در گياه تثبيت نميشوند.
او همچنين يادآوري ميكند كه روشهاي ملكولي توانايي تشخيص پديده مهاجرت ژني, حتي در مقياس كم را دارند, و ميتوانند در تصميم گيري براي كشت يك محصول تراريخته در يك منطقه خاص مورد استفاده قرار گيرند.
در كل آمان معتقد است نقش گياهان تغيير يافته ژنتيكي در تغيير خزانه ژني بسيار ناچيز است. وي ميگويد: "تهديد اصلي براي خزانه ژنتيكي بيشتر از ناحيه كشاورزي نوين است. هيچ چيز به اندازه گسترش مزارع تنوع گونه ها را كاهش نميدهد."
ميجر گودمن, استاد كالج كشاورزي دانشگاه كاروليناي شمالي, بهنژادگر و متخصص ژنتيك ذرت تارنماي شخصيگودمن براي بررسي اثرات زيانبار ذرت تراريخته بر خزانه ژنتيكي ذرت, پاسخ به دو سوال را لازم ميداند: اول- آيا ماهيت ژنهاي تراريخته با ساير ژنها فرق ميكند؟ دوم- آيا ذرت تراريخته تاثيري بر ذرتهاي وحشي مكزيك دارد؟
در مورد سوال اول, باسخ وي منفي است. وي توضيح ميدهد: "به عنوان يك بهنژادگر, در توليد رقمهاي دورگ به روش سنتي, من همزمان با بيش از 10 تا 20هزار ژن كار ميكنم. من هيچكدام از اين ژنها را نميشناسم. من شك دارم ژنهاي دستكاري شده نسبت به ژنهاي طبيعي تهديد بزرگتري براي خزانه ژني باشد. از آن گذشته, اين كاري است كه بشر طي ده قرن انجام ميداده است."
در جواب سوال دوم, پاسخ وي چنين است: "احتمال دارد" در عين حال وي ميگويد: "رقمهاي اصلاح شده ذرت از دهه 30 ميلادي در مكزيك رايج بوده, اما تاثير كمي بر ذرت وحشي داشته است. علت آن است كه تنها كشاورزان بزرگ از اين رقمها استفاده ميكنند, كه محدود به مناطقي نظير "جاليسكو", "چياپاس" و شمال مكزيك هستند. اما بيشتر ذرت كشت شده در مكزيك با باران آبياري شده و در مناطق مرتفع كشت ميشود. اين ذرتها رقمهايي هستند كه كشاورزان سنتي قرنها پيش آنها را اصلاح كرده اند, و كاملا جدا از رقمهاي اصلاح شده رشد ميكنند. آنها حتي در يك زمان به گل نميروند و به همين دليل احتمال تلاقي شان بسيار كم است."
وي مي افزايد: "رقمها دورگ وقتي مفيد هستند كه شما زمين بزرگ براي كشت و بازار بزرگ براي فروش آنها داشته باشيد. در مناطقي نظير "آكساكا" -كه منشا گونه ذرت به شمار ميرود- به دليل وجود ريزاقليم هاي متنوع و نبود آبياري, عملا گزينه بهتر براي كشاورزان, رقمهاي محلي است كه به شرايط نامساعد محيطي نظير قارچها و خشكي هم مقاوم هستند."
او يقين دارد كه ذرت تراريخته در مكزيك يافت ميشود, "اما شك دارم كه اين امر بر ذرتهاي وحشي مكزيك اثر گذاشته باشد. حتي در صورت چنين آميزشي, در نسلهاي بعد قدرت رشد گياه تحليل ميرود. شانس رشد چنين دورگهايي خيلي زياد نيست."
با اين حال گودمن معتقد نيست كه ذرت مكزيكي از امنيت برخوردار است: "در واقع تهديد اصلي از ناحيه سياستهاي تجاري ايالات متحده است."
يك كشاورز آمريكايي براي توليد هر بوشل ذرت (تقريبا معادل 28 كيلوگرم) 5 دقيقه زمان صرف ميكند. اين زمان براي كشاورز مكزيكي بيش از 24 ساعت است. اين اختلاف چشمگير در بازده, همراه با يارانه هايي كه كشاورز آمريكايي دريافت ميكند, كشاورزان كوچك را از بازار حذف خواهد كرد, كه با حذف رقمهاي سنتي ذرت نيز همراه است. به دليل اينكه ذرت گياهي خودرو نيست, مشكل ياد شده بسيار جدي خواهد بود.
گودمن مشكلات كشاورزان مكزيكي در زمينه جنبه هاي اقتصادي كشت ذرت را تهديد بزرگتري در مقايسه با ذرت تراريخته ميداند. او معتقد است كه خزانه ژني ذرت مكزيك -و همچنين ايالات متحده- نياز به حمايت مالي دارد. به گفته وي, براي منافع بلند مدت بشر ضروري است از اين خزانه ژني به بهترين شكل محافظت شود.
لينك دائم |
نشاني الكترونيك |
__________________________________________________________________
