سيب زميني تغيير يافته ژنتيكي براي تغذيه مردم هند
منبع: New Scientist
سيب زميني تغيير يافته ژنتيكي به عنوان يك منبع غذايي كليدي در برنامه 15 ساله مبارزه با سوتغذيه در كودكان فقير هند بكار خواهد رفت. گروه مبارزه با فقر از اين امر استقبال شاياني كرده اند.
سه محور عمده مبارزه با مرگ و مير كودكان عبارت خواهند بود از آب آشاميدني سالم, تغذيه بهتر و ايمن سازي. "گووينداراجان پادمانابان" بيوشيميست موسسه علمي هند در بنگلور ميگويد "هدف, به صفر رساندن ميزان مرگ و مير كودكان فقير است"
گروهي از دانشمندان, موسسه هاي خيريه, موسسه هاي دولتي, و صاحبان صنايع زير نظر دولت هند در اين برنامه ريزي شركت داشته اند.
همزمان, ارقام جديد سيب زميني تغيير يافته ژنتيكي كه غني از پروتئين است, در مراحل نهايي آزادسازي است. "پادمانابان" كه اين برنامه را در كنفرانسي در انجمن سلطنتي ارائه داد, اظهار اميدواري كرد كه موسسات غربي طرفدار محيط زيست اين برنامه را (نظير آنچه در مورد برنج غني از ويتامين A روي داد) محكوم نكنند. (اطلاعيه "صلح سبز" در مورد برنج غني از ويتامين A) او ميگويد: "نيازهاي كشورهاي در حال توسعه با كشورهاي پيشرفته متفاوت است. مخالفت با چنين برنامه اي از نظر اخلاقي قابل دفاع نيست."
تيم تحقيقاتي "آسيس داتا" در دانشگاه جواهر لعل نهرو, ژن AmA1 را به سيب زميني منتقل كرده اند. اين ژن موجب ميشود سيب زميني يك سوم بيش از حد معمول پروتئين توليد كند. اين پروتئين داراي مقدار قابل توجهي اسيد آمينه ليزين و متيونين است.
ژن AmA1 از نوعي گياه تاج خروس بدست مي آيد. اين گياه به طور سنتي در آمريكاي جنوبي كشت شده و هم اكنون در بسياري از فروشگاههاي مواد غذايي كشورهاي غربي هم يافت ميشود.
"پادمانابان" در مورد اين سيب زميني ميگويد: " اين رقم فاقد ژن هاي مقاومت به علف كش است. ژن هاي افزوده شده باعث بهبود تغذيه ميشود, و منبع اين ژن ها خود يك گياه خوراكي است كه در عين حال عامل حساسيت زا هم به شمار نميرود."
با توجه به اينكه در هند مخالفتهايي عليه پنبه حاوي ژن Bt -كه خاصيت حشره كشي دارد و از نوعي باكتري وارد پنبه شده- وجود دارد, گفته "پادمانابان" ممكن است به پذيرش اين محصول در هند كمك كند.
برنامه مزبور بر اين اساس بنا شده كه سيب زميني تغيير يافته ژنتيكي بخشي از غذاي روزانه كودكان را تشكيل دهد تا كمبودهاي غذايي آنان برطرف گردد. به عنوان نمونه, كمبود ليزين بر تكامل مغز كودكان اثر ميگذارد.
به گفته "سومان ساهاي" از گروه "برنامه ژن" رقم مزبور تنها در صورت دارا بودن شرايط مربود به ايمني زيستي و نيز قابل هضم بودن پروتئين جديد وارد برنامه ميشود. "ساهاي" معتقد است بهرحال اهداف برنامه مزبور مهمتر از توليد ارقام مقاوم به علف كش است.
او ميگويد: "اگر بناست از محصولات تغيير يافته ژنتيكي استفاده شود, اينجا بهترين مکان است. مشكل اينجاست كه مردم هند سبزيخوارند, و بقولات تنها منبع پروتئين براي آنان به شمار ميرود, كه علاوه بر كمبودها گران نيز هست. مزيت سيب زميني در ارزان بودن آن است."
"سيدهارت د-وا" مشاور جنوب آسياي موسسه آكسفام نيز معتقد است كه اين رقم سيب زميني ميتواند منبع غذايي مفيد باشد. در عين حال او پيشنهاد ميكند كه دولت هند قضاوت نهايي را در مورد ارزيابي سلامت محصولات تغيير يافته ژنتيكي به گروهي متخصص مستقل نظير متخصصان محيط زيست واگذار كند. او ميگويد: "ما بايد مطمئن باشيم كه به كار بردن محصولات تغيير يافته ژنتيكي هيچ خطري ندارد."
سيب زميني اولين ماده غذايي نيست كه براي افزايش پروتئين در آن دستكاري شده. رقمهاي ذرت غني از ليزين نيز قبلا توليد شده است. البته دستكاري ژنتيكي يك ضرورت نيست: پروتئين آرد گندم را ميتوان مثلا با افزودن آرد بادام زميني افزايش داد. اما اين روش گران تر تمام ميشود, ضمن اينكه هيچكدام از روشهاي توليد آرد كه از سال 1960 براي رفع سوتغذيه كودكان به كار گرفته شده رضايت بخش نبوده است.