سيب زميني تغيير يافته ژنتيكي حساس به آفت
منبع: New Scientist
تلاش براي مقاوم سازي سيب زميني به آفات مكنده شيره گياه, نتايج كاملا غير منتظره اي را به دنبال داشته است. اين سيب زميني ها به آفات ديگري حساسيت نشان دادند. اين امر بيانگر ضرورت توجه به ارزيابي انفرادي گياهان تغيير يافته ژنتيكي است.
گياهاني نظير پنبه و ذرت با افزودن ژن مولد سم Bt به حشرات جونده مقاوم شده اند. ولي Bt حشرات مكنده نظير شته را دور نميكند. در نتيجه مهندسان ژنتيك در جستجوي تركيباتي نظير لكتين ها هستند هستند كه بتواند حشرات را دور كند.
لكتين ها تاريخچه پر فراز و نشيبي دارند. اولين بار توليد سيب زميني حاوي لكتين توسط "آرپاد پوستاي" سر و صداي زيادي در مورد امنيت گياهان تغيير يافته ژنتيكي به پا كرد. اخيرا "نيكلاس بيرچ" و همكاران از موسسه تحقيقات گياهان زراعي اسكاتلند دريافته اند كه سيب زميني حاوي لكتين بالا از نظر تركيبات دور كننده ديگري به نام گليكوآلكالوئيد فقير است.
برگ سيب زميني غني از لكتين ها 44% كمتر از حد معمول گليكوآلكالوئيد دارند. به نظر ميرسد اشكال كار در خود فرايند انتقال ژن باشد, چرا كه انتقال ژن مربوط به تركيب دور كننده ديگري موسوم به بازدارنده تريپسين, گليكوآلكالوئيد را به ميزان 70% كاهش داد.
گروه "بيرچ" معتقد است سيب زميني حاوي گليكوآلكالوئيد پايين نسبت به بسياري آفات از جمله زنجره سيب زميني ميشود.
ساقه هاي شكسته
"آنجليكا هيلبك" از موسسه فناوري سويس نتايج را "شگفت آور ميداند. او مي افزايد: "ما بايد بيشتر در مورد اثرات جنبي ناخواسته انتقال ژن بياموزيم"
علاوه بر سيب زميني, اين اثرات در گياهان ديگر هم ديده ميشود. به عنوان نمونه, ساقه هاي سوياي تغيير يافته ژنتيكي توليد شده توسط Monsanto در اقليمهاي گرم ترك ميخورد.
"هوارد ديويس" از موسسه تحقيقات گياهان زراعي اسكاتلند ميگويد اين نوع تغييرات ناخواسته در روشهاي سنتي بهنژادي هم روي ميدهد, ولي از راهكارهاي جديد انتظار ميرود بر اين مشكلات فائق آيند.
او مي افزايد: "فناوري جديد قادر به اندازه گيري صدها تركيب شيميايي در گياهان است. همزمان راهكارهاي متعددي براي شناسايي زنها و پروتئينها وجود دارد. مجموعه اين امكانات بايد ما را قادر سازد كه تغييرات ناخواسته را پيش بيني كنيم."