تقريبا تمام كانادايي ها حداقل يكبار از مواد غذايي تغيير يافته ژنتيكي استفاده كرده اند, و اكثريت آنها به طور مداوم از اين مواد استفاده ميكنند.
خودداري از اين امر بسيار دشوار است. تقريبا 75 درصد مواد غذايي موجود در فروشگاهها از اين زمره است. بخش بزرگي از اين اقلام را نشاسته ذرت يا روغن بذور كلزا و سويا تشكيل ميدهد كه (براي مثال به منظور افزايش مقاومت به علفكش) در ريخته ارثي آنها دستكاري شده است.
در عين حال مشكل است كه بدانيم آيا مواد تغيير يافته ژنتيكي در محصولات عرضه شده در فروشگاهها به كار رفته يا خير. در كانادا مقرراتي براي برچسب گذاري اين گروه مواد وجود ندارد. حتي توليد كنندگاني كه به محصولات خود برچسب ميزنند با موانعي مواجه ميشوند. در سال گذشته وقتي توليدكنندگان مواد غذايي طبيعي (ارگانيك) به محصولات خود برچسب "فاقد مواد تغيير يافته ژنتيكي" زدند, فروشگاههاي بزرگ نظير Loblaws, Sobey's, A&P از عرضه اين مواد در فروشگاهها خودداري كردند. توضيح اين فروشگاهها اين بود كه هيچ راه عملي براي كنترل صحت اين ادعا وجود ندارد و در ضمن هم توليد كننده هاي رقيب و هم خريداران از اين امر ناراضي هستند.
چرا توليدكنندگان ناراضي باشند؟ داستان از اين قرار است كه كانادايي ها اگر ندانند كه محصولي حاوي مواد تغيير يافته ژنتيكي است, آن را بدون اعتراض مصرف ميكنند, ولي آمارها نشان ميدهد تنها نيمي از آنها آگاهانه حاضر به مصرف اين گروه مواد غذايي هستند. 90% آنان معتقدند كه حق دانستن محتويات مواد خوراكي را دارند.
از سوي ديگر, بازرگانان مواد غذايي ميگويند شواهدي دال بر مضر بودن اين تركيبات وجود ندارد. گروهي از اين مواد نظير برنجهاي غني از ويتامين A حتي ميتواند مفيد باشد. آنها دليلي نميبينند كه هزينه زيادي را صرف برچسب زدن به مواد غذايي سالمي كنند كه مصرف كننده ممكن است از آن وحشت بيمورد داشته باشد.
در عين حال خريداران نيز در جستجوي اطلاعات درباره غذايي هستند كه ميخورند, هرچه بيشتر بهتر. تركيبات درج شده روي بسته هاي مواد غذايي نيز هيچ يك مضر نيستند, ولي درج آنها روي بسته هاي غذايي بر دانش خريدار اثر ميگذارد. اين نتيجه گيري كه مواد غذايي تغيير يافته ژنتيكي بي ضرر هستند چون تا كنون موردي از بروز بيماري ديده نشده, معقول به نظر نميرسد. اثرات منفي ميتواند در بلند مدت ظاهر شود. مبتلايان به آلرژي بايد مطمئن باشند كه ژنهاي جديد از منابع آلرژي زا (مانند بادام زميني) تامين نشده است. (البته در كانادا طبق مقررات درج مواد آلرژي زا بر روي بسته هاي مواد غذايي -در صورت وجود- الزامي است) عده اي نيز ميخواهند مصرف مواد غذايي تغيير يافته ژنتيكي را به دلايل سياسي و قومي تحريم كنند.
به تدريج جنبه هاي حقوقي اين امر اهميت بيشتري پيدا ميكند. در اكتبر گذشته (آبان-آذر) مجلس نمايندگان لايحه اي را رد كرد مبني بر اينكه بسته هاي غذايي حاوي بيش از يك درصد ماده تغيير يافته ژنتيكي (سطح استاندارد اتحاديه اروپا) ملزم به درج برچسب ويژه هستند. مجلس اتحاديه اروپا نيز اين در نظر دارد اين ميزان را به 0.5% كاهش دهد.
در نشست ماه مارس كميسيون Codex Alimentarius سازمان ملل, گروههاي غيردولتي و نيز دولتهای موافق و مخالف توليد مواد تغيير يافته ژنتيكي براي ارائه يك استاندارد جهت ارزيابي ايمني اين گروه مواد به توافق رسيدند. سطح اين استاندارد در نشست سال آينده تعيين ميشود.
دامنه اين مباحثه تمام جهان را در بر ميگيرد. ايالات متحده در تلاش است كه محصولات تغيير يافته ژنتيكي خود را در سراسر جهان به فروش برساند. 70 درصد توليد دانه هاي روغني كانادا از بذور تغيير يافته ژنتيكي است, اما كانادا از هنوز از صدور گندم تغيير يافته ژنتيكي -به دليل ترس از از دست دادن بازار- خودداري ميكند.
اتحاديه اروپا با توليد هرگونه مواد غذايي تغيير يافته ژنتيكي مخالف است. زامبيا با وجود گسترش قحطي از پذيرفتن ذرت تغيير يافته ژنتيكي از آمريكا خودداري ميكند, چرا كه نگران آميخته شدن بذور بومي با اين نوع ذرت -كه منبع تغذيه دام به شمار ميرود- و امتناع اروپا از خريد محصول دام اين كشور است. (موزابيك و زيمبابوه خريد خود را به آرد بدست آمده از ذرت تغيير يافته ژنتيكي محدود كرده اند)
كميته مشاوره زيست فناوري كانادا اخيرا با برچسب گذاري اجباري محصولات تغيير يافته ژنتيكي مخالفت كرده است. به نظر اين كميته اين كار هزينه بر بوده و صنايع آمادگي مواجهه با اين جنگ تجاري را ندارد. آنها بر اين باورند كه بهتر است تا رسيدن به يك توافق عمومي درباره استاندارد ايمني اين محصولات, برچسب گذاري به صورت غير اجباري ادامه يابد و بعد از پنج سال امكان اجباري كردن برچسب گذاري مجددا بررسي شود.
اين گزينه بسيار محافظه كارانه است. عده زيادي از توليدكنندگان مواد غذايي تغيير يافته ژنتيكي حاضر به برچسب گذاري محصولات خود نيستند. در اين صورت دولت بايد از توليدكنندگان محصولات غذايي عاري از مواد تغيير يافته ژنتيكي كه مايل به برچسب گذاري محصولات خود هستند حمايت كند و فروشگاههايي را كه از پذيرفتن اين محصولات خودداري ميكنند و نيز توليدكنندگاني كه به دروغ محصولات خود را عاري از مواد تغيير يافته ژنتيكي معرفي ميكنند مشمول جريمه كند.